COVID-19 Kapsamında Kar Payı Dağıtımına ve Genel Kurul Toplantılarına İlişkin Alınan Geçici Tedbirler

Covid-19 sebebiyle ortaya çıkan olağanüstü hâl sebebiyle şirketlerin faaliyetleri durma noktasına gelmiştir. Nitekim söz konusu durum sebebiyle Devlet de birtakım önlemler almak mecburiyetinde kalmıştır.

Bu önlemlerin bir kısmı ise şirketler, dernekler ve kooperatifler ile ilgili olarak alınmıştır.

1) Sermaye Şirketlerinde Kar Payı Dağıtımına İlişkin Sınırlamalar Getirilmiştir

Bildiğiniz üzere şirketlerde kar dağıtımı; şirket finansal tabloları uyarınca şirket karda olması ve kanuni ve ihtiyari yedek akçeler ayrıldıktan sonra dağıtılacak bir kar bulunması halinde söz konusu olacaktır. Bu kapsamda dağıtılacak kar bulunan şirketlerde, genel kurul tarafından kar dağıtımına ilişkin karar alınarak kar dağıtımı yapılmaktadır.

17.04.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un 12. maddesi kapsamında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na devamdaki madde eklenmiştir:

“GEÇİCİ MADDE 13 – (1) Sermaye şirketlerinde, 30/9/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşine kadarının dağıtımına karar verilebilir, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez. Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz. Bu fıkrada belirtilen süreyi üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

(2) Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemeler birinci fıkrada belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenir.

(3) Bu maddenin kapsamına giren sermaye şirketlerine ilişkin istisnalar ile uygulamaya dair usul ve esasları belirlemeye, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşünü almak suretiyle Ticaret Bakanlığı yetkilidir.”

Söz konusu madde kapsamında şirketlerin öz kaynaklarının korunması amacıyla sermaye şirketlerinde kâr payı dağıtımlarına birtakım sınırlamalar getirilmiştir.

Söz konusu sınırlamalar kapsamında “sermaye şirketleri” dediğimiz anonim şirketler, limited şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler 30.09.2020 tarihine kadar:

• 2019 yılı net dönem kârının yalnızca %25’ini dağıtabilecek; bu orandan daha fazla kâr payı dağıtımına ilişkin karar veremeyecektir.
• Söz konusu dağıtımına 2019 yılından önceki yıllara ait kârlar ile serbest yedek akçeler konu edilemeyecektir.
• Şirket genel kurulu tarafından, yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtım yetkisi verilmesi de söz konusu madde kapsamında kısıtlanmıştır.
• Şayet şirket genel kurulu tarafından 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak pay sahiplerine tamamen veya kısmen ödeme yapılmamış ise 2019 yılına ait net dönem karının %25’ini aşan kısma ilişkin ödemeler de söz konusu madde kapsamında belirtilen tarih sonuna kadar ertelenmiştir.

İstisna: Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu madde hükmü uygulanmayacaktır.

Yukarıda yer alan maddeye aykırı olarak kâr payı dağıtımı kararı alınması halinde söz konusu kararın ticaret siciline tescili de mümkün olmayacaktır. Her ne kadar söz konusu kararın ticaret siciline tescili zorunluluğu bulunmasa da söz konusu madde kapsamında kalan sermaye şirketlerinin, kâr payı dağıtımına ilişkin olarak alacakları kararlarda söz konusu hükmü göz önüne almaları gerektiğini ve şirket genel kurulunun bu konuda özen yükümlülüğü bulunduğunun altını çizmek isteriz.

2) Anonim ve Limited Şirket Genel Kurul Toplantıları İle İlgili Önlemler Alınmıştır

“COVID-19 Salgını Kapsamında Şirketlerin, Şirket Yöneticilerinin ve Serbest Meslek Erbaplarının Alması Gereken Tedbirler” başlıklı makalemizin “Şirketler Hukuku Alanında Değerlendirilmesi Gereken Hususlar” kısmında Ticaret Bakanlığı’nın, şirketlerin çoğunun gündeminde olan genel kurul toplantılarının gerçekleştirilmesine ilişkin olarak yapmış olduğu 20 Mart 2020 tarihli açıklamasında kapsamında COVID-19 salgınının yayılmasının engellenmesi amacıyla birtakım tedbirler alındığını belirtmiştik. Söz konusu tedbirleri bir kez daha belirtecek olursak söz konusu açıklama kapsamında;

1. Anonim ve limited şirketlerde yönetim organları tarafından çağrısı yapılan ancak henüz gerçekleştirilmeyen genel kurul toplantılarının, ileri bir tarihte yapılmak üzere iptal edilmesi imkânı tanınmıştır.
2. Ticaret Bakanlığı tarafından Elektronik Genel Kurul sistemini kullanan ve genel kurul toplantısı gerçekleştirmek isteyen şirketlere Genel Kurul toplantılarına elektronik ortamda katılım sağlayabilecekleri hususunda takdirlerini kullanmaları tavsiye edilmiştir.
3. Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan 20 Mart 2020 tarihli açıklamayla Şirket sözleşmelerinde hüküm bulunmasa dahi şirketlerin elektronik ortamda genel kurul veya yönetim/müdürler kurulu toplantısı gerçekleştirebilmelerine olanak sağlanmıştır.

3) Kooperatif ve Derneklerin Genel Kurul Toplantıları 3 Ay Süreyle Ertelenmiştir

17.04.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un 2. maddesi ile ise kooperatif ve derneklerle ilgili olarak da birtakım önlemler alınmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda söz konusu maddenin (ç) ve (d) bendi uyarınca;

“ç) 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu ve 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre dernekler tarafından verilecek bildirim ve beyannameler ile dernek genel kurul toplantıları 31/7/2020 tarihine kadar ertelenir. Bu süre, 3 aya kadar İçişleri Bakanınca uzatılabilir. Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam eder.

d) 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantıları 31/7/2020 tarihine kadar ertelenir. Bu süre, ilgili Bakan tarafından 3 aya kadar uzatılabilir. Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam eder.”

Söz konusu maddeler kapsamında derneklerin ve kooperatiflerin genel kurul toplantıları ile ilgili olarak da önlemler alınmış ve toplantılar 31.07.2020 tarihine kadar ertelenmiştir, diğer bir ifade iler 31.07.2020 tarihine kadar dernekler ve kooperatifler tarafından hiçbir genel kurul toplantısı yapılmayacaktır.

Peki toplantılar ne zaman yapılacaktır sorusunun cevabı da söz konusu madde kapsamında düzenlenmiş olup, bu kapsamda erteleme süresinin bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde dernek ve kooperatif genel kurul toplantılarının yapılması gerekmektedir.

Söz konusu ertelemeye ilişkin karar yönetimsel faaliyetleri etkilememekte olup, kooperatif ve derneklerin genel kurullarının toplantılar dışında kalan yönetimsel işlemlerine devam etmeleri gerektiğini ve bu yönden sorumluluklarının devam ettiğini zira mevcut organların görev sorumluluklarının erteleme sonrası yapılacak ilk toplantıya kadar devam ettiğini belirtmek isteriz.