Anonim Şirket Kurmanın Avantajları

Global finans dünyasında en çok tercih edilen iki şirket türü Anonim Şirketler ve Limited Şirketler’dir.  Bu iki şirket türünün sahip oldukları avantajlar ve dezavantajları bilmek, özellikle start-up kurmayı düşünen girişimciler için önem arz etmektedir. Türk Ticaret Kanunu’nca düzenlenmiş olan bu şirket türlerinden Anonim Şirketler’in, Limited Şirketlere kıyasla daha önemli ve esaslı avantajları bulunmaktadır.

1- Ortakların Sorumlulukları Bakımından A.Ş.’nin Avantajları

• Anonim Şirketler’de ortakların şirket borçlarına ilişkin sorumlulukları sınırlıdır. Ortaklar sadece taahhüt ettikleri sermaye borcunu yerine getirmek ile mükelleftirler.
• Ortaklar, şirketin kamu borçlarından ötürü sorumlu tutulamazlar. Anonim Şirketler’in bu özellikli yapısı, ortakların şahsi mal varlıklarının, şirketin zarar ve risklerinden muafiyetini sağlamaktadır. Bu sebeple global ekonomide en çok tercih edilen şirket türü Anonim Şirketler olmaktadır.
• Limited Şirketler açısından, Anonim Şirketlerdeki gibi keskin bir sınırlandırma bulunmamaktadır. Ortaklar, şirketin kamu borçlarından (Vergi, SGK prim borcu vb.) sermaye hisseleri oranında sorumlu olurlar. Dolayısıyla şirketteki bütün pay sahipleri şirketin kamu borcundan dolayı doğrudan doğruya bütün mal varlıkları ile sorumlu olmaktadır.
• Her iki şirket türünde ortakların sorumlulukları kıyaslandığında; Anonim Şirket ortaklarının sadece taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı olarak sorumlu olmaları, global düzlemde bu şirket türünün tercih edilmesinin en büyük nedenlerinden biri olmaktadır.

2- Anonim Şirket Ortakları’nın Yönetici Olma Zorunluluğunun Bulunmaması

• Anonim Şirketler’de ortakların yönetici olarak Yönetim Kurulu’nda bulunabilmesi mümkündür, fakat en az bir hissedarın Yönetim Kurulu’nda bulunması zorunlu değildir. Yaygın uygulamaya göre Anonim Şirketler’de ortaklar, Yönetim Kurulu ve Kanuni Temsilci pozisyonlarında bulunmazlar. Şirketin faaliyet gösterdiği alanlarda uzman ve profesyonel kişilerce yönetim organizasyonu idare edilir. Bu şekilde şirketin daha işlevsel ve efektif ilerleyişi sağlanır. Şirketin kamusal borç ve cezai sorumlulukları şirket ortaklarınca değil o pozisyonda görevlendirilen kişilerce üstlenilir. Böylelikle ortakların sorumlulukları önemli ölçüde sınırlandırılmış olunur.
• Limited Şirketler’de ise yönetim faaliyetleri müdürler tarafından yürütülmektedir. Şirket sözleşmesi ile şirketin yönetimi ve temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilecektir. Fakat en az bir ortakta, şirketin yönetim ve temsil yetkisinin bulunması gerekmektedir. Kanuni Temsil ve yönetim sorumluluğunun zorunlu olarak ortaklardan en az birinin üstlenilmesi, söz konusu ortak bakımından ekonomik risk teşkil etmekte, ayrıca ortağa yönetimsel pozisyondan kaynaklanan hukuki ve cezai sorumluluk yüklemektedir.
• Her iki şirket türünü kıyaslarsak; yeni Türk Ticaret Kanunu düzenlemesiyle birlikte, Limited Şirket’te yönetim pozisyonuna şirket ortağı olmayan müdür veya müdürleri görevlendirme imkanı getirilmiş olsa dahi en az bir ortağın yönetim pozisyonunda olma zorunluluğu sorumluluk sınırının kapsamını ve risk faktörünü artırıcı niteliktedir. Bu bakımdan özellikle tek ortaklı Limited Şirketler beklenmedik ekonomik, hukuki ve cezai risk ve zorluklarla karşı karşıya gelmektedirler.

3- Anonim Şirketler’in Hisse Devirlerine İlişkin Avantajları

Anonim Şirketler’de hisse senetleri nama ve hamiline olmak üzere iki türe ayrılırlar:

1. Nama yazılı hisse senetleri, esas mukavelede aksine hüküm olmadıkça devrolunabilir. Nama yazılı hisse senetlerinin devri ciro edilmesi ve devralana teslim edilmesi ile gerçekleşir.
2. Hamiline yazılı hisse senetlerinin devri ise şirket ve üçüncü şahıslar hakkında ancak teslim ile hüküm ifade eder.

Limited Şirketlerde ortağın sermaye payı devri yani hisse devri ise şu şekildedir:

1. 1. Sadece noterde düzenlenen devir sözleşmesi ile yapılabilir.
   2. Hissenin devredilebilmesi için ortakların en az dörtte üçünün onayı ve bunların esas sermayenin en az dörtte üçüne sahip olması

• İmzaları noter tarafından tasdik edilmiş devir sözleşmeleri ile devre muvafakat edildiğini gösteren ortaklar kurulu kararının, noter tasdikli bir örneğinin ticaret sicili memurluğuna verilmesi gerekmektedir.

• Yaygın olarak gerçekleştirilen hataların başında; Limited Şirket’teki sermaye payının devri noterde gerçekleştirildikten sonra işlemin tamamlanmış sanılması bulunmaktadır. Oysa ortakların muvafakatı ile birlikte devir, ticaret sicili memurluğuna tescil için verilmediği sürece, hukuken gerçekleşmiş sayılmamaktadır.
• Her iki tür şirket kıyaslandığında; Anonim Şirketler’in hisse devirlerinin usûli kolaylığı, ticari hayattaki hızlılık ve etkililiğe önemli bir katkı sağlamakta ve bu sebeple de Anonim Şirketler’in tercih edilmesinde önemli rol oynamaktadır.

Anonim Şirketler; hem ortakların ticari faaliyetlerine hem de şahsi mal varlıklarına ilişkin maddi sorumluluk ve riskleri minimize etmesi, sermaye paylarının kolay ve hızlı el değişebilmesi, yönetimsel açıdan avantajlara sahip olması sebepleri ile tercih edilebilir.