Startup hukuku serisi- 1 Startup hukuku nedir?
Startup temelde herhangi bir soruna çözüm bulma amacıyla yeni bir iş fikrinin/modelinin hayata geçirilmesidir. Birden fazla uzmanlık alanını ve ticari hayatın gerekliliklerini içeren startup kavramı, girişimciyi ve yatırımcıyı bağlayan hukuk düzeni ile yakından ilgilidir. Örneğin fikri hayata geçirme sürecinde teknik ve ticari süreçlere ek olarak hukuki süreçler de hayati rol oynamaktadır. Şirket kuruluş aşamasından iş akışının sağlanmasına ve sonunda çoğu girişimcinin hayali olan yatırım ve “exit” sürecine kadar her aşamada hukuki süreçler mevcuttur. Tüm bu hukuki süreçlerin yürütülmesi ise Fikri Mülkiyet Hukuku, Şirketler Hukuku, Yatırım Hukuku, E-Ticaret Hukuku, Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, İş Hukuku ve Vergi Hukuku gibi hukuk dallarının ortak kesişimi startup hukukunun temel çalışma alanıdır.
STARTUP KURARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Fikri Hakların Korunması Açısından
Girişimci olarak iş modelini oluşturduktan sonra iş modelinizin özgün olup olmadığına ileride hukuki bir ihtilafa konu olmaması konusuna dikkat edilmesi gerekmektedir. Daha sonrasında ise özgün fikrinizin korunması için marka, patent ve telif haklarının korunmasına yönelik hukuki süreçlerin yürütülmesi ve fikri hakların şirketinize devredilmesi önemlidir. Örneğin teknoloji startupı kurdunuz ve yazılımcı ile çalışıyorsunuz. Burada çalışanların üretmiş olduğu yazılım, web sitesi tasarımları gibi sahibinin hususiyetini taşıyan çıktıların fikri mülkiyet haklarının startupa devredilmesi hem ileride çıkabilecek ihtilaf riskinden korurken hem de yatırımcı hukuki due diligence (hukuki inceleme) kapsamında şirketinizi incelerken bu alanda riskli bölgeden çıkmış olacaksınız.
Şirketleşme Süreci Açısından
Diğer bir önemli husus ise startupın şirketleşme süreci. Bu aşamada hangi tür şirket kurulması sık karşılaşılan sorulardan bir tanesi. Limited ve anonim şirket türlerinin kendi içerisinde artı ve eksileri bulunmaktadır. Örneğin şirket kuruluş aşaması olan erken aşamada sermaye ve devamlılığı sağlayabilmek önemlidir. Limited şirket kuruluşu için minimum sermaye tutarı 10.000 TL iken anonim şirket 50.000 TL’dir. Bu aşamada startuplar daha az maliyetli yolu tercih etmeye meyilli olsalar da uzun vadede anonim şirket olması daha avantajlıdır. Anonim şirketlerde pay sahiplerinin hukuki sorumluluğu, pay devrinin tescile tabi olmaması gibi durumların yatırım sürecinde yatırımcı açısından olumlu etkileri bulunmaktadır. Ancak şirketiniz limited şirket olarak kuruldu ise bu aşamada tür değişikliği işlemi ile şirketinizi anonim şirkete dönüştürme imkânınız bulunduğunu da belirtmek isteriz.
Son olarak şirket kuruluş aşamasında dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise ortaklarınız ile aranızda yapılacak pay sahipleri sözleşmesi ile karşılıklı hak ve yükümlülüklerin tespit edilmesidir. Bu sözleşme ile şirketteki ortaklık şartları ve yapısı, şirketin yönetimi, pay devir işlemleri, rekabet yasağı gibi hissedarların birbirine ve şirkete karşı yükümlülükleri gibi önemli hususlar düzenlenmektedir.
Vergilendirme Hak ve Yükümlülükleri Açısından
Şirketleşme süreçlerinin tamamlanması akabinde girişimcinin vergi yükümlülükleri ve bazı hakları söz konusu olacaktır. Bu kapsamda girişimci vergi mükellefi olarak yükümlülüklerini yerine getirmelidir. Yükümlülüklere ek olarak ise vergi teşvikleri hakkında da bilgi sahibi olması durumunda vergi teşvikleri ve indirimlerinden yararlanması söz konusu olacaktır.
Sonuç olarak startup kuruluş aşamasında esas odak noktası büyüme olmakla kuruluştan itibaren tüm aşamalarda hukuki süreçlerin de paralel yürütülmesi için uzun ve kısa vadelerde olumlu etkisi bulunmaktadır. Şirketin büyüme ve ticari faaliyetleri için organizasyon şemasının belirlenmesi, sözleşme setlerinin oluşturulması, kurumsallaşma adımlarının atılması ve tüm bu süreçlerin hukuki bir zeminde tamamlanması yatırımcı açısından olumlu bir intiba yaratmakta ve süreçlerin ilerleme hızında çok önemli rol oynamaktadır.
Profesyonel avukatlarımız ile finans ve vergi danışmanlarımız startuplar konusunda geniş deneyime sahiptir ve startupınız için doğru yanıtları ve çözümleri sağlayabilirler. Projenize başlamış ve şirketinizi kurmuş olsanız bile, girişimi doğru yöne yönlendirmek, sorunlardan kaçınmak ve en iyi çözümleri elde etmek için bazı adımlar atılabilir.
Startup hukuku ve şirketleşme sürecine dair herhangi bir sorunuz olması halinde bizlere buradan ulaşabilirsiniz.
